Bệnh trứng cá là tình trạng viêm nang lông thường xuất hiện ở mặt, ngực và lưng, phổ biến ở thanh thiếu niên trong giai đoạn dậy thì. Mụn trứng cá không chỉ gây ra sự đau nhức, khó chịu mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ, làm mất tự tin trong việc giao tiếp của người bệnh. Việc nắm rõ sinh lý bệnh học của mụn trứng cá sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa. Các thông tin sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mụn trứng cá là gì, nguyên nhân, cơ chế hình thành và cách trị mụn hiệu quả.
>>> Xem thêm: Da Bị Nổi Mẩn Đỏ Ngứa Là Bị Gì? Nguyên Nhân Và Cách Xử Lý
Mụn trứng cá là gì?
Mụn trứng cá là tình trạng viêm da mãn tính có thể gây các nốt đỏ, đốm đỏ, mụn nhọt ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể do tắc nghẽn nang lông, tăng tiết bã nhờn và tế bào chết tích tụ, đặc biệt mụn thường xuất hiện ở mặt, lưng, vai, cổ và vùng cánh tay phía trên.
Tùy thuộc vào mức độ và đặc điểm của từng loại mụn, mụn trứng cá có thể biểu hiện dưới dạng mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn nhọt, mụn mủ hoặc các nốt sần.
Tình trạng bệnh mụn trứng cá có thể xảy ra ở mọi giới tính, mọi lứa tuổi, phổ biến nhất ở thanh thiếu niên đang trong giai đoạn dậy thì và mụn có thể tái phát nhiều lần. Tuy không nguy hiểm đến sức khỏe, nhưng mụn trứng cá có thể để lại các vết sẹo, thâm mụn trên da, ảnh hưởng thẩm mỹ và khiến tâm lý người bệnh trở nên căng thẳng, khó chịu kéo dài.
Theo thống kê khảo sát, bệnh trứng cá ảnh hưởng đến ¾ (75%) người trong độ tuổi 11-30 tuổi. Do ở độ tuổi này, tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ gây bí da và có thể gây viêm nhiễm do vi khuẩn, bụi bẩn tích tụ.
>>> Xem thêm: Mụn dị ứng trên da mặt: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý hữu hiệu
Mụn trứng cá là gì? (Nguồn: Internet)
Các loại mụn trứng cá phổ biến
Mụn trứng cá có thể được chia thành các loại khác nhau dựa trên kích thước, màu sắc và mức độ sưng đau. Dưới đây là các loại mụn phổ biến:
- - Mụn đầu trắng: loại mụn nhỏ, nằm dưới da, xuất hiện do lỗ chân lông bị bít tắc.
- - Mụn đầu đen: loại mụn rõ ràng hơn, nằm trên bề mặt da với màu đen do quá trình oxy hóa mụn đầu trắng.
- - Mụn mủ: loại mụn đỏ, nổi rõ trên da với đầu mụn chứa mủ trắng. Thường sưng và để lại vết thâm sau khi lấy nhân.
- - Mụn hạch: loại mụn lớn, cứng, đau và khó chịu, nổi rõ trên da.
- - U nang: loại mụn lớn, đau, chứa nhiều mủ, có thể gây sẹo khi lấy nhân mụn.
>>> Xem thêm: Giải mã 9 vị trí mụn trên mặt nói lên tình trạng sức khỏe
Các loại mụn trứng cá phổ biến (Nguồn: Internet)
Cơ chế và nguyên nhân hình thành mụn trứng cá là gì?
Cơ chế hình thành mụn trứng cá được các chuyên gia da liễu giải thích như sau: Da người có các lỗ chân lông liên kết với các tuyến dầu dưới da. Những tuyến này tạo ra một chất lỏng được gọi là bã nhờn, có khả năng đưa các tế bào da chết lên bề mặt da thông qua các nang.
Tuy nhiên, khi các nang lông này bị chặn, dầu nhờn sẽ tích tụ dưới da. Kết quả là, các tế bào da chết và bã nhờn sẽ tập trung và kết dính với nhau. Theo thời gian, vị trí này có thể bị vi khuẩn xâm nhập, gây viêm nhiễm, sưng và cuối cùng là hình thành mụn trứng cá.
Có 4 nguyên nhân nhân chính gây nên mụn trứng cá:
- - Vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes): Đây là loại vi khuẩn kí sinh trên da, phát triển mạnh và thâm nhập các nang bị bịt kín, dẫn đến sự hình thành các nốt sần, mụn mủ, mụn bọc hoặc mụn nang. Đặc biệt, P. acnes là vi khuẩn giữ vai trò chính trong sự phát triển mụn trứng cá.
- - Tăng tiết dầu thừa, tế bào chết tích tụ gây tắc nghẽn nang lông: Đây là hiện tượng bã nhờn được sản xuất quá nhiều, lượng dầu dư thừa gây bong tróc da, tế bào chết tích tụ làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này có thể do hóc-môn, khí hậu, sử dụng thuốc hay các yếu tố di truyền.
- - Vi khuẩn khiến da tổn thương, viêm nhiễm: Sự xuất hiện của vi khuẩn sinh mụn tạo ra các chất sinh học. Các chất này gây ra tình trạng viêm nang lông và mụn trứng cá
- - Rối loạn sừng hóa ống bã: Đây là hiện tượng lớp sừng (lớp ngoài cùng của biểu bì) phía ngoài da dày lên. Những lớp tế bào chết bị sừng hóa bất thường khiến các ống dẫn của tuyến bã nhờn bị bịt kín, làm nhiễu loạn hoặc gián đoạn quá trình tiết bã nhờn.
Bên cạnh đó, di truyền cũng là một nguyên nhân gây ra mụn trứng cá. Nếu cha mẹ bạn mắc mụn trứng cá, khả năng bạn mắc bệnh sẽ cao hơn so với những người khác cùng lứa tuổi. Thậm chí, nếu một hoặc cả hai cha mẹ bạn mắc mụn trứng cá đến khi trưởng thành, bạn cũng có thể mắc mụn trứng cá kéo dài khi lớn.
Đồng thời, phụ nữ có khả năng mắc mụn trứng cá trong tuổi trưởng thành cao hơn so với nam giới. Điều này có thể được giải thích bởi sự thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể phụ nữ tại các thời điểm nhất định trong cuộc đời. Những thời điểm này bao gồm:
- - Giai đoạn đầu chu kỳ kinh nguyệt
- - Giai đoạn mang thai, thường là trong 3 tháng đầu của thai kỳ
- - Mắc hội chứng buồng trứng đa nang - một tình trạng phổ biến có thể gây ra mụn trứng cá ở phụ nữ trưởng thành, đi kèm với tăng cân và sự hình thành các nang nhỏ bên trong buồng trứng, làm chậm quá trình thụ tinh.
>>> Xem thêm: Các loại mụn ở mũi: Nguyên nhân, cách điều trị dứt điểm cho từng loại
Cơ chế và nguyên nhân hình thành mụn trứng cá (Nguồn: Internet)
Các yếu tố thúc đẩy sự phát triển của mụn trứng cá
Bên cạnh nguyên nhân gây mụn, các yếu tố nguy cơ dưới đây cũng góp phần vào việc thúc đẩy tình trạng mụn trứng cá phát sinh và tăng nặng, bao gồm:
- - Rối loạn hormone: Androgens, hormone phát triển ở cả nam và nữ trong giai đoạn dậy thì, làm tăng kích thước tuyến bã nhờn và sản xuất nhiều bã nhờn hơn. Cùng với đó, sự thay đổi hormone liên quan đến việc mang thai và sử dụng biện pháp tránh thai cũng có thể tác động đến sản xuất bã nhờn. Tuy nhiên, nếu lượng androgen thấp, làn da của phụ nữ có thể phát triển nhiều mụn trứng cá hơn.
- - Ảnh hưởng của thuốc: Ví dụ, các loại thuốc chứa corticosteroid, testosterone hoặc lithium có thể khiến tình trạng mụn tồi tệ hơn.
- - Chế độ ăn uống: Các nghiên cứu cho thấy một số yếu tố trong chế độ ăn uống, bao gồm sữa không béo và thực phẩm chứa nhiều carbohydrate - như bánh mì, bánh mì sandwich và khoai tây chiên - có thể làm tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn.
- - Căng thẳng, lo âu: Căng thẳng, lo lắng có thể làm tăng số lượng và mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá.
- - Vệ sinh da không sạch sẽ: Mụn trứng cá không phải do da bẩn. Tuy nhiên, làn da không được vệ sinh sạch sẽ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây bệnh.
- - Các tác động gây áp lực và ma sát lên da: Các hoạt động như sử dụng điện thoại, đội nón bảo hiểm, mặc quần áo bó sát, đeo khẩu trang,... đều có thể là nguyên nhân khiến mụn trứng cá sinh sôi mạnh mẽ. Các tác động này không chỉ gây hiện tượng bít da, mà còn tạo cơ hội để vi khuẩn gây mụn lây lan.
- - Tác động của mỹ phẩm: Không có bằng chứng cho thấy mỹ phẩm làm nặng thêm mụn trứng cá, đặc biệt là khi sử dụng trang điểm không chứa dầu. Tuy nhiên, nếu trang điểm làm tắc nghẽn lỗ chân lông, gây dị ứng, hoặc không tẩy trang sạch sẽ, đó có thể là một yếu tố thúc đẩy hình thành mụn trứng cá.
- - Chất tẩy rửa gây tổn thương da: Việc sử dụng sản phẩm sữa tắm, xà phòng có chất tẩy rửa mạnh khiến da bị kích ứng và tổn thương. Điều này tạo cơ hội để mụn trứng cá phát triển mạnh mẽ và có nguy cơ trở nên trầm trọng.
- - Hút thuốc: Khói thuốc và các chất hóa học tiếp xúc khi hút thuốc có thể đóng góp vào việc gây ra mụn.
>>> Xem thêm: 16 thói quen xấu âm thầm gây mụn mà bạn cần tránh
Yếu tố thúc đẩy sự phát triển của mụn trứng cá (Nguồn: Internet)
Cách điều trị mụn trứng cá an toàn, hiệu quả
Bên cạnh thắc mắc “Mụn trứng cá là gì?”, một vấn đề khác được nhiều người quan tâm là “Làm thế nào để loại bỏ mụn trứng cá?”. Theo các chuyên gia, để điều trị bệnh trứng cá hiệu quả, cần phải xác định nguyên nhân gây mụn và cơ địa da của mỗi người. Đồng thời, người bệnh cũng cần kiên nhẫn trong việc thực hiện liệu pháp để đạt được kết quả lâu dài. Tùy thuộc vào mức độ và tình trạng của mụn, sẽ có phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số cách điều trị mụn trứng cá an toàn và hiệu quả mà bạn có thể tham khảo.
Điều trị mụn trứng cá nhẹ
Nếu tình trạng của bạn không quá nghiêm trọng, cách trị mụn trứng cá có thể sử dụng là các loại thuốc không kê đơn, sữa rửa mặt dành cho da mụn. Bạn nên lựa chọn các gel, thuốc có chứa các thành phần treatment trị mụn sau:
- - Benzoyl Peroxide: một chất diệt khuẩn, có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và tránh lây lan mụn trứng cá.
- - Salicylic Acid: có tác dụng loại bỏ tế bào chết, bã nhờn, bụi bẩn tích tụ. Điều này khiến lỗ chân lông thông thoáng và khắc phục tình trạng mụn trứng cá.
>>>Xem thêm: 10 Cách trị mụn ẩn dưới da an toàn, hiệu quả, triệt để
Điều trị mụn trứng cá mức độ vừa
Nếu tình trạng mụn vẫn không thuyên giảm và có dấu hiệu trở nặng, bạn nên sử dụng các loại thuốc kê đơn. Đây là những sản phẩm có công dụng mạnh hơn, kèm theo đó là một số tác dụng phụ. Vì thế, không thể tự ý sử dụng loại thuốc này.
Một số thuốc được bác sĩ da liễu khuyên dùng dành cho bệnh nhân có làn da mụn vừa phải:
- - Benzoyl Peroxide: bạn có thể sử dụng thuốc này với nồng độ phù hợp hơn theo toa của bác sĩ
- - Thuốc kháng sinh: một số loại thuốc thường được sử dụng như clindamycin hay erythromycin. Trong vài trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh uống hay thuốc ngừa thai để kiểm soát tình trạng mụn.
- - Retinoids: đây là chất đẩy mụn, đặc biệt có ích đối với mụn trứng cá không viêm (đầu đen, đầu trắng). Retinoids làm giảm dày sừng, triệt tiêu cồi mụn, tránh bít tắc lỗ chân lông và điều tiết tuyến bã.
>>>Xem thêm: Vì Sao Da Mặt Bị Ngứa Thường Xuyên? Làm Sao Để Da Hết Ngứa
Điều trị mụn trứng cá nặng
Khi tình trạng mụn trứng cá trở nặng, bạn nên đến thăm khám tại các bệnh viện uy tín để có phát đồ trị liệu phù hợp. Ở mức độ này, bạn có thể phải áp dụng một hay nhiều biện pháp cùng lúc một cách hợp lý. Đồng thời, làn da của bạn cần được theo dõi sát sao bởi các chuyên gia, bác sĩ lành nghề.
>>> Xem thêm: Peel da trị mụn là gì? Có tốt và hiệu quả không? Những điều cần lưu ý
Tùy tình trạng mụn mà có cách điều trị hiệu quả (Nguồn: Internet)
Những biện pháp phòng ngừa mụn trứng cá phát triển
Mụn trứng cá là một tình trạng viêm da dễ xuất hiện và tái phát, khó khăn trong việc loại bỏ hoàn toàn. Các chuyên gia da liễu đã đưa ra một số lời khuyên để ngăn chặn sự phát triển của bệnh trứng cá, bao gồm:
- - Rửa mặt đúng cách với tần suất phù hợp. Không nên rửa mặt với xà phòng, sữa rửa mặt quá 2 lần mỗi ngày. Điều này có thể làm mất cân bằng pH trên da và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
- - Tránh chà xát, gây ma sát vùng da bị mụn, điều này có thể khiến da nhiễm trùng, gây tắc nghẽn, sưng đỏ và viêm nhiễm nghiêm trọng.
- - Hạn chế tiếp xúc với mặt.
- - Giữ điện thoại xa mặt khi đang gọi, vì trên màn hình điện thoại có thể chứa vi khuẩn.
- - Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi bôi/ thoa các sản phẩm skincare và trang điểm.
- - Đối với mụn ở lưng, vai hoặc ngực, nên mặc quần áo thoải mái và thoáng khi ở nhà, hạn chế ra ngoài.
- - Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, vì tia UV có thể kích thích da sản xuất nhiều bã nhờn hơn và gây ra mụn.
- - Tránh lo lắng, căng thẳng… vì đây cũng là nguyên nhân gây ra mụn trứng cá.
>>> Xem thêm: Bị mụn nên kiêng ăn gì? Những thực phẩm nên & không nên ăn khi bị mụn
Các biện pháp ngăn ngừa mụn trứng cá hiệu quả (Nguồn: Internet)
Gợi ý sản phẩm hỗ trợ điều trị mụn trứng cá tốt nhất từ Eucerin
Khi tìm kiếm sản phẩm chăm sóc da hỗ trợ điều trị mụn trứng cá, bạn nên chọn các sản phẩm từ các thương hiệu mỹ phẩm uy tín, được đông đảo người dùng tin dùng như Eucerin - thương hiệu dược mỹ phẩm hàng đầu nước Đức để bảo đảm an toàn cho làn da. Dưới đây là một số sản phẩm giúp kiểm soát hiện tượng mụn trứng cá hiệu quả mà bạn có thể tham khảo:
Sữa rửa mặt giảm mụn Eucerin Pro-Acne 3X Cleanser
Gel Rửa Mặt Eucerin Cho Da Mụn Pro Acne Solution 3X Treatment Gel To Foam Cleanser là sự kết hợp tuyệt vời giữa gel làm sạch và các thành phần chăm sóc da chuyên biệt, nhằm giúp khắc phục hiệu quả vấn đề da mụn. Với 3X Acid (AHA, BHA & PHA), sản phẩm không chỉ làm sạch da mụn một cách nhẹ nhàng và hiệu quả mà còn mang lại nhiều lợi ích khác cho làn da. Gel Rửa Mặt Eucerin Pro Acne Solution 3X Treatment Gel To Foam Cleanser, với khả năng tiêu diệt dầu nhờn và bụi bẩn một cách hiệu quả, giúp giảm mụn và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây mụn C.acnes. Đặc biệt, với thành phần ức chế hoạt động của vi khuẩn P.ance, đây là lựa chọn lý tưởng cho những người có làn da bị mụn viêm hoặc mụn trứng cá.
Thành phần chính:
- - Hoạt chất làm sạch: Loại bỏ dầu thừa, bã nhờn và bụi bẩn mà không gây kích ứng, khô da.
- - 2% Salicylic Acid: Với cơ chế kháng vi khuẩn và tiêu sừng, hỗ trợ giảm mụn hiệu quả.
- - AHA/BHA/PHA: Loại bỏ tế bào sẫm màu do thâm mụn và thúc đẩy quá trình tái tạo da.
Ưu điềm:
- - Loại bỏ dầu nhờn một cách nhẹ nhàng mà không gây khô da.
- - Giảm mụn thâm, ức chế sự hình thành của vi khuẩn gây mụn.
- - Thích hợp với da mụn đặc biệt là làn da gặp tình trạng mụn bùng phát.
- - Các thử nghiệm lâm sàng đã xác nhận rằng chỉ sau 4 tuần sử dụng Pro Acne Solution 3X Treatment Gel To Foam Cleanser, lượng dầu thừa giảm 75%, vi khuẩn C.acnes giảm 99,9% chỉ sau 5 phút và lỗ chân lông co lại 67% sau 4 tuần sử dụng.
Giá thành tham khảo: 269.000 VND/75ml, 439.000 VND/150ml.
Sữa rửa mặt giảm mụn Pro-Acne 3X Cleanser (Nguồn: Eucerin)
Tinh chất trị mụn trứng cá A.I Clearing Treatment
Tinh chất trị mụn A.I Cleaning Treatment là sản phẩm kem trị mụn được ưa chuộng nhất hiện nay. Tình trạng mụn trứng cá của bạn sẽ được cải thiện với nhiều thành phần trị mụn, kháng viêm, kháng khuẩn, hạn chế tối đa vi khuẩn gây mụn lây lan. Với công thức độc quyền, serum trị mụn A.I Cleaning Treatment trở thành vị cứu tinh hàng đầu cho da dầu mụn.
Thành phần chính:
- - Hydroxy Complex (10%): đây là thành phần có công dụng ngăn vi khuẩn xuất lây lan trên da. Đồng thời, nó giúp tẩy tế bào chết, làm sạch lỗ chân lông, cấp ẩm và mờ sẹo thâm.
- - Licochalcone Acid: Với chiết xuất từ gốc cây cam thảo, mang lại khả năng chống oxy hóa, giảm sưng đỏ, làm dịu da hiệu quả.
- - Salicylic Acid: Là thành phần có công dụng làm sạch lỗ chân lông.
- - Hydroxy acid, BHA, AHA, PHA: Các thành phần có khả năng giúp tẩy tế bào chết.
Ưu điểm:
- - Giảm tình trạng mụn trứng cá và khắc phục vết thâm trên da
- - Giúp se khít lỗ chân lông, giảm tình trạng lỗ chân lông tắc nghẽn
- - Tái tạo da, tạo độ hồng hào cho làn da
- - Kháng viêm, giảm sưng tấy do mụn hiệu quả.
- - Cung cấp độ ẩm cần thiết cho da, không gây hiện tượng bong tróc da.
- - Thích hợp cho mọi loại da, kể cả da dầu mụn, da nhạy cảm.
Cách sử dụng:
- - Sử dụng 1 lần/ngày cho da (vào buổi tối) hoặc 2 lần/ngày (cả sáng và tối) tùy theo tình trạng mụn viêm nhiều hay ít. Nếu dùng kem buổi sáng, bạn cần kết hợp thoa kem chống nắng để bảo vệ da tối ưu.
- - Sau khi rửa mặt sạch, thoa một lượng nhỏ tinh chất lên vùng da cần điều trị.
- - Nhẹ nhàng massage da mặt để tinh chất thẩm thấu hoàn toàn.
Giá thành tham khảo: 466.000 VNĐ/40ml.
Tinh chất trị mụn A.I Clearing Treatment (Nguồn: Eucerin)
Tinh chất giảm mụn Super Serum
Nếu bạn cần tìm một loại tinh chất giảm tình trạng mụn trứng cá cho da nhạy cảm thì Eucerin ProAcne – Super Serum chính là lựa chọn hàng đầu. Với kết cấu lỏng nhẹ cùng các hạt phân tử siêu nhỏ, serum dễ dàng thẩm thấu vào da, loại bỏ vi khuẩn gây mụn và mang lại hiệu quả chăm sóc da tối ưu.
Thành phần:
- - Lactic Acid: Làm sạch sâu lỗ chân lông và giảm mụn.
- - Decandiol: Diệt khuẩn và ngăn ngừa mụn quay trở lại.
Công dụng nổi bật:
- - Tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, điều trị mụn hiệu quả.
- - Ngăn ngừa mụn mới xuất hiện.
- - Cải thiện cấu trúc da, giúp lỗ chân lông se khít.
- - Cấp ẩm, giúp bề mặt da láng mịn, đều màu.
Cách sử dụng:
- - Sử dụng tinh chất hai lần mỗi ngày vào buổi sáng và buổi tối sau khi làm sạch da.
- - Rửa mặt đúng cách kết hợp cùng toner bổ trợ làm sạch và cân bằng da
- - Thoa vài giọt tinh chất lên vùng da mụn và thực hiện massage nhẹ nhàng để dưỡng chất thấm sâu.
Giá tham khảo: 560.000 VNĐ/30ml.
Tinh chất giảm mụn Super Serum (Nguồn: Eucerin)
Mụn trứng cá là tình trạng khiến nhiều chị em đau đầu. Tuy nhiên, nếu hiểu rõ về loại mụn này và nắm được cách điều trị, đây sẽ không còn là nỗi lo nữa. Mong rằng những chia sẻ từ Eucerin đã giúp bạn biết cách bảo vệ làn da của mình khỏi tác nhân gây mụn trứng cá.
